روزنامه شرق - رايتل كه با در پيش گرفتن شعار «زندگي در دستان شما»، پيش‌ثبت‌نام سيم‌كارت‌هاي خود را از استان البرز آغاز كرده است، خدمات نسل سوم تلفن همراه (3G) را با پيش‌شماره 0920 به متقاضياني عرضه مي‌كند كه به قول عبدالرضا شيخ‌الاسلامي، وزير كار و تعاون، 32 ميليون ايراني تحت پوشش سازمان تامين اجتماعي از جمله سهام‌داران آن هستند. در همين راستا، قيمت سيم‌كارت‌هاي اين اپراتور براي سيم‌كارت‌هاي دايمي 120 هزار تومان، اعتباري و ديتا هر يك20 هزار تومان، بدون احتساب عوارض و ماليات بر ارزش افزوده است و تعرفه مكالمات و خدمات نيز هنگام پيش‌ثبت‌نام قطعي از مشتركان، اعلام مي‌شود. در همين راستا نيز مسوولان اين اپراتور وعده ارايه سيم‌كارت به شهروندان تهراني در روز 29 بهمن را داده بودند كه به گفته خودشان البته اين سيم‌كارت‌ها به كساني داده مي‌شود كه در دهه فجر ثبت‌نام كرده بودند. به گزارش سايت تلنا، رايتل در حالي وارد بازار پرمناقشه و رقابتي سيم‌كارت در ايران شده كه به آن اجازه داده شده است در شرايط عادي 17‌ميليون مشترك تلفن همراه جذب كند كه اين رقم شامل شش‌ميليون مشترك مكالمات صوتي و 11‌ميليون مشترك خدمات ديتاست. مطابق آنچه در اسناد مزايده اپراتور سوم درج شده است، گرچه اپراتور سوم مجاز به در دست گرفتن 18‌درصد از سهم بازار تلفن همراه است، اما از طرف ديگر موظف است در طول 15 سال بيش از 160 هزار ميليارد ريال به حساب دولت پرداخت كند كه اين بند يكي از بندهاي تامل‌برانگيز پروانه اين اپراتور محسوب مي‌شود. حق ليسانس پروژه اپراتور سوم، مبلغ 420 ميليارد تومان در نظر گرفته شده است كه اين رقم به نسبت شرايط موجود در منطقه، رقم بالايي محسوب مي‌شود و بر حساسيت‌هاي عملكرد اين اپراتور نوظهور مي‌افزايد. گفته مي‌شود هم‌اكنون 54‌ميليون نفر از تلفن همراه در كشور استفاده مي‌كنند و ضريب نفوذ موبايل در ايران 73‌درصد است. اما بر اساس چشم‌انداز برنامه پنجم توسعه ضريب نفوذ موبايل به بيش از 110‌درصد در كشور خواهد رسيد و در اين راستا به درستي مشخص نيست رايتل تا چه ميزان موفق خواهد بود سهامداري اين ميزان از ضريب نفوذ را از آن خود كند.اپراتور سوم تلفن همراه در حالي وارد بازار سيم‌كارت كشور شده است كه به دلايلي همچون نداشتن شريك خارجي، بروز تغييرات در هيات مديره، عدم تخصيص فضاي فركانسي، معضل در نصب آنتن‌هاي BTS و موارد مشابه با تاخير دوساله در واگذاري نخستين سري سيم‌كارت‌هايش مواجه است. اپراتور سوم تلفن همراه در حالي وارد بازار سيم‌كارت كشور شده كه قرار است نسل سوم خدمات تلفن همراه را به مشتركان ارايه كند، در حالي‌كه دنيا به سمت نسل چهارم رهسپار است و اين، كار را به مراتب براي رايتل سخت‌تر كرده است. بالاخره اينكه اپراتور سوم تلفن همراه در حالي وارد بازار سيم‌كارت كشور شده است كه اما و اگرهاي فراواني پيش رو دارد و لحظه‌اي غفلت مي‌تواند حيات اقتصادي‌اش را متحول كند. در حالي كه دو سال از تاخير اپراتور سوم تلفن همراه مبني بر واگذاري سيم‌كارت مي‌گذرد، توقع عرضه بدون وقفه، منظم و در عين حال فاقد محدوديت مكاني سيم‌كارت چندان هم زياد نيست. اما چنانچه به نظر مي‌رسد، رايتل با در دست داشتن حمايت‌هاي رگولاتوري درصدد نيست سيم‌كارت‌هاي خود را به طور جدي، هم زمان و يكنواخت در ميان متقاضيان ايراني در سراسر كشور توزيع كند، بلكه بر آن است تا با عملكرد استاني به توزيع قطره‌اي سيم‌كارت بپردازد كه البته اين قضيه ابهاماتي را در پي دارد. طبق اعلام نظر مسوولان رايتل، ثبت‌نام سيم‌كارت‌هاي رايتل از 24 آذر و در استان البرز آغاز شده است همچنين در فازهاي بعدي‌، تهران، قم و شيراز ميزبان سيم‌كارت‌هاي رايتل خواهند بود. طي اين اقدام 10 هزار سيم‌كارت رايتل به متقاضيان كه پيش‌ثبت‌نام كرده‌اند، واگذار مي‌شود. اين رويداد در حالي رخ مي‌دهد كه با توجه به وجود داشتن فرصت مناسب به منظور برنامه‌ريزي‌ها‌ي لازم براي اپراتور سوم، فروش و فعال‌سازي هم زمان سيم‌كارت، ابتدايي‌ترين و متداول‌ترين اقدامي است كه از اين تازه‌وارد انتظار مي‌رود. چه بسا با در نظر گرفتن دوره پايلوت براي اين اپراتور نيز، تصور آن مي‌رفت اين اقدام مدت‌ها پيش از رونمايي رسمي اين سيم‌كارت انجام شود و حال كه پاي رايتل به بازار رقابتي سيم‌كارت باز شده است، فروش قطره‌اي سيم‌كارت چه مفهومي مي‌تواند داشته باشد؟

چالش در تعرفه‌گذاري
اپراتور سوم تلفن همراه كشور، در حالي كار خود را آغاز كرد كه قضيه تعرفه، همچنان يكي از اصلي‌ترين نقاط ابهام‌آميز عملكرد اين تازه‌وارد است. تا پيش از رونمايي سيم‌كارت‌هاي رايتل هيچ اطلاعاتي از ميزان تعرفه سيم‌كارت‌هاي نسل سوم در دسترس نبود و تصور بر اين بود كه به شيوه بسياري از كشو‌رهاي منطقه، واگذاري سيم‌كارت به صورت رايگان باشد و تعرفه‌اي منطقي براي آن در نظر گرفته شود. اما سرانجام تقي‌پور، وزير ارتباطات، سكوت دوساله خود درخصوص تعرفه مكالمات اپراتور سوم تلفن همراه را شكست و بيان كرد، به دليل اينكه پهناي باند اپراتور سوم زياد است، تعرفه مكالمه دقيقه‌اي 80 تا 85 تومان در نظر گرفته شده است. وي با بيان اينكه پالس مكالمات اين اپراتور به صورت ثانيه‌اي و دقيقه‌اي بنا به انتخاب مشترك خواهد بود، ادامه داد از آنجايي كه به مشتركان اپراتور سوم شش برابر پهناي باند، نسبت به مشتركان اپراتور اول و دوم تخصيص داده مي‌شود هزينه استفاده از اين سيم‌كارت‌ها متفاوت خواهد بود و به صورت خطي و نسبت به استفاده از پهناي باند افزايش مي‌يابد. علاوه بر بالا بودن تعرفه‌هاي رايتل، آنچه بر ابهامات تعرفه اين اپراتور مي‌افزايد، چگونگي تعرفه‌گذاري و نهاد مربوطه است. به عبارت ديگر، بيش از يك سال است كه به دليل موضع‌گيري‌هاي سفت و سخت شوراي رقابت، قضيه تعرفه‌گذاري به پاشنه آشيل وزارت ارتباطات و به طور مستقيم رگولاتوري تبديل شده است. در اين خصوص، حال كه رايتل به صورت جدي وارد بازار عرضه سيم‌كارت شده است، اين اپراتور نيز به صورت خواسته يا ناخواسته همانند مخابرات وارد بازي تعرفه‌گذاري شده است و به احتمال فراوان در پروانه آن، سازمان تنظيم مقررات به‌عنوان نهاد تصميم‌گير در زمينه تعرفه معرفي شده است. در صورتي كه آنچه بديهي است شوراي رقابت به رياست جمشيد پژويان درخصوص قضيه تعرفه از موضع خود عقب‌نشيني نخواهد كرد و اين جريان مي‌تواند تعرفه 85 توماني رايتل را با چالش‌هاي احتمالي مواجه كند. چه بسا در اين زمينه مي‌توان به اظهارات اخير جمشيد پژويان، اشاره كرد كه به طور صريح خاطرنشان كرده است، تعرفه مكالمات سيم‌كارت‌هاي اپراتور سوم تلفن همراه، بايد توسط اين شورا مورد بررسي و تصويب قرار بگيرد و اجرايي گردد. به گفته رييس شوراي رقابت، تا تاريخ 25 آذر، كميسيون تنظيم مقررات و ارتباطات در زمينه سيم‌‌كارت‌هاي اپراتور سوم تلفن همراه تعرفه‌‌اي جهت بررسي به اين نهاد قانون‌گذار ارايه نداده بود. اما باز هم آنچه بر ابهامات رايتل مي‌افزايد اين است كه با توجه به اينكه تكليف تعرفه رايتل هنوز به طور مشخص نهايي نشده است، پس مسوولان رگولاتوري و مديران رايتل در طول اين دو سال تاخير به چه اموري مي‌پرداخته‌اند؟

چالش‌هاي يك اپراتور
ورود رايتل به بازار سيم‌كارت، گرچه به علت عرضه خدمات نسل سوم تلفن همراه مانند ارسال و دريافت موزيك و ويديو به شيوه مشتركان موبايل در كشورهاي توسعه‌يافته، باعث شكل‌گيري اميدهايي در حوزه كاربري تلفن همراه و اينترنت به صورت هم زمان است اما نگراني‌هايي را نيز در پي دارد كه بعضا چندان هم بيراه نيست. يكي از اصلي‌ترين نگراني‌هايي كه رايتل را تهديد مي‌كند وضعيت كنوني پهناي باند در كشور است. بر اين اساس، سرويس دسترسي اينترنت در شبكه‌هاي نسل سوم اين قابليت را دارد كه سرعت دسترسي به اينترنت را تا 2/7 مگابايت در ثانيه افزايش دهد. اين در حالي است كه ايران در زمينه دسترسي به تلفن همراه به اينترنت، با چالش جدي و محدوديت روبه‌روست و با بستر كنوني، ارايه اينترنت با سرعت مطلوب و مطابق با استاندارد‌هاي جهاني، روي سرويس تلفن همراه غيرممكن به نظر مي‌رسد. چالش بعدي در اين زمينه ظرفيت‌هاي مخابراتي در كشور است. به عبارت ديگر، اكنون تنها شركتي كه در ايران مجاز به ارايه خدمات ارتباطي زيربنايي است، شركت ارتباطات زير‌ساخت است. بنابراين تمامي شركت‌هاي خصوصي سرمايه‌گذار در اين حوزه تابع سياست‌گذاري‌ها و خدمات اين شركت هستند و در واقع اپراتور‌ها چيزي بيشتر از فروشنده سرويس‌هاي توليد‌شده در شركت ارتباطات زير‌ساخت به شمار نمي‌آيند. از اين رو اميد آن مي‌رود كه رايتل نيز مانند بسياري از فعالان ديگر، تحت تاثير فراز و نشيب‌هايي كه اين شركت براي خدمات‌گيرندگان خود ايجاد مي‌كند، قرار نگيرد.